Investigadores do IEO revelan novas evidencias sobre a influencia do medio ambiente e o quecemento global nas poboacións de peixes
Son os últimos resultados dun proxecto cuxo obxectivo é o estudo dos efectos combinados do clima e a pesca sobre os ecosistemas mariños e os seus recursos vivos
Investigadores do Instituto Español de Oceanografía (IEO) publicaron dous novos artigos científicos, resultado do proxecto ECLIPSAME, financiado polo Ministerio de Economía, Industria e Competitividade, e desenvolvido entre 2013 e 2015.
O primeiro dos traballos analiza a influencia das condicións oceanográficas nos patróns de migración da castañeta (Brama brama) ao longo do Atlántico nororiental, un peixe mesopelágico (aqueles que viven entre os 200 e 1000 metros de profundidade na columna de auga) que representa un importante recurso pesqueiro para a frota de palangre. O segundo artigo analiza a resposta da comunidade de peixes de fondo ante o quecemento global que están a experimentar as augas do mar Cantábrico e a costa galega.
O traballo sobre a migración da palometa, publicado en Fisheries Oceanography e realizado por investigadores dos centros oceanográficos do IEO en Vigo e Baleares e da Universitat de lles Illes Balears (UIB), demostra que a temperatura da auga determina a amplitude latitudinal da migración, que anualmente realiza a palometa no verán e outono, desde as augas atlánticas subtropicales de África cara a augas máis frías e produtivas do Atlántico Norte. No inverno e primavera, a especie retorna a áreas máis meridionais, de augas cálidas, onde realiza a posta.
A análise conxunta de series de datos climáticos, oceanográficos e de pesqueiras (capturas e esforzo da frota de palangre), permitiu observar que os anos en que a temperatura da auga a 200 m de profundidade é maior, a especie alcanza latitudes máis altas na súa migración, podendo chegar ata o norte de Irlanda e permitindo o desenvolvemento da súa pesqueira ao longo da súa ruta migratoria. Pola contra, os anos en que esta temperatura é menor, a poboación da especie permanece principalmente en augas africanas, afectando drasticamente á pesqueira de palangre do noroeste da Península Ibérica. “Os nosos resultados demostran que o cambio climático podería afectar os patróns de migración da palometa, e non só polo que respecta á súa área de distribución, senón tamén aos rendementos da pesqueira de palangre que a frota española realiza no Atlántico Norte”, sinalou José Castro, o investigador do proxecto ECLIPSAME responsable deste estudo.
O traballo sobre as comunidades de peixes de fondo, publicado en Journal of Marine Systems, foi realizado por investigadores do Centro Oceanográfico de Santander do IEO, en colaboración cun investigador do Marine Laboratory de Aberdeen, pertencente ao Marine Scotland Science. A análise da información sobre peixes de fondo, obtida nas campañas de avaliación de ecosistemas e recursos demersales con arte de arrastre que o IEO realiza desde fai máis de tres décadas no mar Cantábrico, permitiu observar un incremento na riqueza de especies. Isto foi debido a que nas capturas aparecen con maior frecuencia e abundancia especies de augas tépedas. Estes cambios nas especies de afinidades máis subtropicales foron catalogados por algúns autores como meridionalización.
A explicación máis plausible do cambio que se está producindo nas poboacións de peixes do mar Cantábrico é o quecemento global, ao que actualmente está sometido o Atlántico Norte. De feito, observouse unha correlación positiva entre estes cambios e a temperatura das augas intermedias na área, que tamén se incrementou durante as últimas décadas. Segundo Antonio Punzón, o investigador do proxecto ECLIPSAME responsable deste estudo, “estes resultados corroboran que o quecemento actual dos océanos está a modificar a distribución das especies mariñas no Atlántico Norte, o que pode provocar cambios nos seus ecosistemas”.
Enric Massutí, como investigador principal do proxecto ECLIPSAME, resalta “a importancia de manter programas de investigación que permitan xerar e manter series históricas de datos, coas que abordar o estudo dos efectos do clima e a pesca nos ecosistemas mariños e os seus recursos vivos”, así como “a aplicabilidade destes resultados na implementación dunha xestión adaptativa das pesqueiras”. Así mesmo sinala que “actualmente estase desenvolvendo o proxecto CLIFISH, unha continuación de ECLIPSAME, co que se espera poder ampliar estes dous estudos ao Mediterráneo e, abrigo, predicir e proxectar a evolución futura dos recursos vivos e as súas comunidades biolóxicas, a distintos horizontes temporais e baixo diferentes escenarios de cambio global, co obxectivo de coñecer as pesqueiras do século XXI”.
Os proxectos ECLIPSAME “efectos sinérxicos do clima e a pesca sobre os ecosistemas demersais do Atlántico Norte e o Mediterráneo occidental” e CLIFISH “Variabilidade climática e pesqueiras no século XXI: Efectos do cambio global sobre poboacións e comunidades necto-bentónicas” están financiados polo Plan Nacional de Investigación Científica, Técnica e de Innovación 2013-2016 (CTM2012-37701e CTM2015-66400-C3-1-R MINECO/FEDER, respectivamente).
Referencias bibliográficas:
Quinzán M., J. Castro, M. Marín, G. Costas, S. Monserrat, A. Amores, E. Massutí and M. Hidalgo.- 2016. Unveiling the influence of the environment on the migration pattern of the Atlantic pomfret (Brama brama) in North-eastern Atlantic waters. Fisheries Oceanography, 25(6): 610-623. doi:10.1111/fog.12176.
Punzón A., A. Serrano, F. Sánchez, F. Velasco, I. Prezado, J.M. González-Irusta and L. López-López.- 2016.- Response of a temperate demersal fish community to global warming. Journal of Marine Systems, 161: 1-10. http://dx.doi.org/10.1016/j.jmarsys.2016.05.001.
Author: Cíes.gal
Redacción Cíes.gal.
